Congruent
ผมได้รู้จักคำนี้ตอนไปเรียน Satir model หลังจากเรียนเสร็จ ผมก็ไปค้นคว้าต่อว่าคำนี้แปลว่าอะไร ผมได้อ่านบทสัมภาษณ์ของ Virginia Satir แล้วก็เห็นเธอนิยามคำนี้ไว้แตกต่างกัน ตามแต่โอกาส
ความหมายแรก
คำว่า congruent แปลตรงตัวคือ สอดคล้อง ซึ่งในคำนิยามแรก ผมได้ยินซาเทียร์อธิบายว่าเป็นการสอดประสานระหว่างโลกภายในกับโลกภายนอก ตัวอย่างก็คือเวลาที่ความคิดกับการกระทำเราไปในทิศทางเดียวกัน
คนเราอ่านพวกสีหน้า ท่าทางเก่งมาก เราทำตลอดเวลาโดยไม่รู้ตัวด้วยซ้ำ ผมเชื่อว่าบางครั้งที่มีคนบางคนเล่าบางอย่างให้ผมฟังแล้วผมไม่เชื่อสนิทใจ เป็นเพราะสีหน้าท่าทางกับคำพูดเค้าไปกันคนละทาง
ความหมายที่สอง
ความหมายที่สองของ “สอดประสาน” เป็นเงื่อนเวลา หมายถึงพฤติกรรมของผมในวันนี้ สอดประสานกับพฤติกรรมของผมในวันก่อน ๆ
นอกจากเงื่อนเวลาแล้ว ยังมีเงื่อนสถานการณ์อีกด้วย หมายถึง คนที่วางตัวเหมือน ๆ กันในทุก ๆ กลุ่มที่เจอ ผู้คนก็จะคาดเดาพฤติกรรมของเค้าได้ง่ายกว่า คนที่ตอนอยู่กับผู้ใหญ่มีอากับกิริยาแบบนึง พออยู่กับผู้น้อยก็วางตัวอีกแบบนึง ถ้าพฤติกรรมในสองสถานการณ์ของผมต่างกันมาก (นอกจากเรื่องมารยาททั่วไปตามกาลเทศะ) ผู้คนก็จะคาดเดาพฤติกรรมของผมได้ยากกว่า มีโอกาสสูงกว่าที่เค้าจะตีความว่าพฤติกรรมผมไม่สอดคล้อง ซึ่งส่งผลให้เค้าเชื่อสิ่งที่ผมพูดได้ไม่สนิทใจ เพราะคำพูด ท่าทางชั่วครั้งคราวมันหลอกกันได้ แต่คนเรื่องจะเชื่อในพฤติกรรมซ้ำ ๆ ตามกาลเวลาที่ผ่านไปมากกว่า เพราะสิ่งนั้นสะท้อนแรงและพลังงานที่เราใส่ลงไปในการกระทำเหล่านั้นจริง ๆ
ความหมายไหนถูกกันแน่
ตอนผมไปเรียน Satir model ที่สิงค์โปรกับ Jean McLendon และ Hugh Gratz ผมถามจีนเรื่องสองคำนิยามนี้ ว่าอันไหนถูก จีนตอบมายาวมาก ผมสารภาพว่าผมฟังคำตอบไม่รู้เรื่องเลย จำไม่ได้ด้วยว่าเค้าบอกว่าอะไร จำได้แค่ว่า คำตอบของจีน จุดประกายให้ผมเชื่อว่า สองคำนิยามนี้มันเหมือนกัน
สารภาพว่าผมงงมาหลายปี ผมค่อย ๆ ย่อย ค่อย ๆ ตกผลึกจนเข้าใจความเหมือนของมันแล้ว แต่ก็เข้าใจไม่มากพอให้ผมสามารถอธิบายมันออกมาง่าย ๆ ได้ จนกระทั่งถึงวันนี้ที่ผมโชคดีมาเจอ quote ด้านล่าง
When we create peace, harmony and balance in our minds, we’ll find it in our lives. — Louise Hay
ถ้าเราสร้างความสงบ ความกลมกลืน และควาสมดุลย์ในใจของเรา เดี๋ยวเราก็จะพบเจอสิ่งเหล่านั้นในชีวิต
ผมเข้าใจว่าการรักษาความ “สอดประสาน” จากภายในสู่ภายนอกในแต่ละชั่วขณะ จะทำได้ยั่งยืนเมื่อเราให้ความสมดุลย์ระหว่าง สิ่งที่ฉันอยากทำ, สิ่งที่เธออยากทำ และ สิ่งที่ควรทำ ถ้าเราละเลยสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ความสอดประสานชั่วขณะนั้นจะไม่ยั่งยืน ทำให้เราเข้าไม่ถึงชีวิตที่สมดุลย์เสียที
จริง ๆ แล้วความต้องการทั้ง 3 อย่างข้างต้น มาจากที่ซาเทียร์เคยอธิบายส่วนหนึ่งของ model เธอไว้ว่า ณ ชั่วขณะหนึ่ง จักรวาลนี้จะถูกแบ่งออกเป็น 3 ส่วนคือ ฉัน เธอ และ บริบท และการให้ความสำคัญกับ 3 ส่วนนี้พอ ๆ กันเป็นหนทางสู่ Congruent (ความสอดประสาน)
